Hij is er! De NEN-ISO 21500. Er is maar liefst vijf jaar aan gewerkt door experts uit de hele wereld. Dus na de ISO 14577 geïnstrumenteerde indentatietest voor het bepalen van hardheid en materiaalparameters en de ISO/IEC 14977 Extended Backus-Naur Form, om maar een paar normen te noemen, is er nu ook eindelijk een richtlijn voor projectmanagement.
Eindelijk een ISO richtlijn voor projectmanagement
Het feit op zich is al bijzonder. Waarom? Omdat de wereld van projectmanagement – en dan in het bijzonder de meta-wereld van projectmanagement – sterke gelijkenis vertoond met het Nederlandse religieuze landschap. In de stad waar ik woon hebben we ondermeer het Apostolisch genootschap, doopsgezind, evangelisch-luthers, vergadering der gelovigen, remonstrants gereformeerd, vrijzinnige geloofgemeenschap, vrijzinnig protestants, morgenstond pinkstergemeente, maasbach, katholiek, oud-katholiek en ook nog twee moslim stromingen. En zo is het ook in projectmanagement land. Je bent van de stroming PMI of IPMA. Je gaat voor projectmatig creëren, PRINCE2 of PMBoK. En dan zijn er verse agnostische stromingen zoals Agile die betwijfelen of projectmanagement bestaat. Over het algemeen zijn we het maar over één ding eens, namelijk dat die ander het niet begrepen heeft.
Een universele projectmanagement bijbel
‘Managen van succesvolle projecten met PRINCE2™’ is 366 pagina’s dik op kloek formaat (ongeveer A4). De 4e druk van ‘A Guide to the Project Management Body of Knowledge (PMBOK® Guide)’ doet daar met 460 pagina’s op hetzelfde format nauwelijks voor onder. ‘Projectmanagement op basis van NCB versie 3’ voor de IPMA adepten is handzamer qua formaat maar met 653 bladzijdes wel de dikste. Hoe dik zou een universele alles omvattende richtlijn voor projectmanagement dan wel niet moeten zijn? Het antwoord is – trommelgeroffel – zesenveertig pagina’s… Vijf jaar werk heeft geresulteerd in 46 pagina’s A4. Ik weet niet hoeveel mensen er aan hebben meegewerkt. In de Nederlandse normcommissie zijn 16 bedrijven en organisaties vertegenwoordigd. Maar reken even mee. Vertaalbureau.nl rekent 300 woorden op een A4’tje. 40 tekstpagina’s is dus 12.000 woorden, gedeeld door 5 jaar maal gemiddeld 260 werkdagen is 1.300 dagen is 9 woorden per dag. Om even een idee te krijgen, het schrijven van een bijbel van 1384 pagina’s zou in dit tempo 50 jaar gaan duren.
Een grootste gemene deler voor projectmanagement
Wat staat er dan in die 40 pagina’s en welke betekenis heeft het? Staat de wereld van projectmanagement nu op zijn kop? Allereerst, ISO 21500 is een richtlijn, geen norm. Een van de meer bekende ISO standaards ISO 9001, voor kwaliteitsmanagementsystemen, is een norm. Op de juiste naleving van een norm kan formele toetsing plaatsvinden. ISO 21500 is een richtlijn, hierop kan geen formele toetsing plaatsvinden. Partijen die zich straks beroepen op het toepassen van de ISO 21500 doen dat op basis van zogenaamde ‘zelfverklaring’ en dat heeft in principe geen waarde. Nee, de belangrijkste winst die vooralsnog te behalen valt met deze richtlijn is dat het een soort grootste gemene deler vormt. Iets dat alle stroming bindt. Een soort basale toetsing die je kunt doen om te bepalen of je de minimale vereisten voor projectuitvoering hebt ingericht. Wij gaan dus geen ISO 21500 Project Management Prep Course Practitioner ontwikkelen. Wij blijven gewoon een oecumenisch aanbod van vakopleidingen, PRINCE2, IPMA en PMP op het gebied van projectmanagement aanbieden, maar wel binnen de veilige kaders van de nieuwe norm. Met andere woorden, wij gaan zorgen dat ons begrippenkader rondom projectmanagement aansluit op de norm onder het motto, je ziet het niet, maar het is er wel.
Overigens de enige norm die nog leuker is dan de NEN-ISO 21500:2012 is de NEN 0512:2010.