Samenwerken met verschillende culturen is tegenwoordig heel normaal. Je komt er in de huidige globale economie niet meer onderuit, maar dit bekent niet dat het altijd makkelijk is. Verschillen in omgangsvormen kunnen aanleiding zijn voor wrijving en vanzelfsprekendheden komen niet altijd overeen. Maar laten we niet vergeten dat culturen ondanks grote verschillen ook veel overeenkomsten delen! Dwars door de culturen heen willen werknemers en medewerkers bijvoorbeeld een fijne werksfeer, kwaliteit leveren èn ontwikkelen.
Inmiddels hebben organisaties steeds meer ervaring met interculturele samenwerking. Soms online, soms op dezelfde locatie, soms een combinatie van beide. Er wordt wel eens gezegd: ‘‘om verschillende culturen beter te kunnen begrijpen, moeten we ons verdiepen in de ander.’’ Van jongs af aan krijg je bepaalde culturele waarden mee en deze culturele standpunten worden zo vanzelfsprekend dat we ons daar graag aan vasthouden. Dit voelt veilig en vertrouwd, maar tegelijkertijd oordelen we gemakkelijk over alles wat anders is.
Lomp, direct en last van autoriteitsproblemen
Nederlanders zijn lomp, direct èn hebben last van autoriteitsproblemen... Tenminste, als we hoogleraar Erin Meyer moeten geloven. Directheid is een typisch Nederlandse eigenschap en tijdens een internationale vergadering kan dit botsen. Cultuurverschillen onder internationale professionals zijn één van de belangrijkste redenen waardoor zakelijk misverstanden ontstaan.
Erin Meyer heeft een geweldig boek geschreven: The Culture Map. Hierin beschrijft zij acht assen waarop culturen van elkaar kunnen verschillen en hoe je die verschillen kunt overbruggen.
‘Tell them what you are going to tell them, then tell them, then tell them what you’ve told them.’
Erin Meyer.
Elk team is een groep, maar niet elke groep is een team
Succesvol samenwerken met andere culturen, hoe doe je dat? Mila Bom, gecertificeerd trainer bij Capgemini Academy vertelt: ‘Samenwerken is niet altijd makkelijk. Wanneer de samenwerking ook nog eens online is, wordt het nog uitdagender. Het is belangrijk om contact met elkaar te houden en duidelijk te weten waaraan gewerkt wordt én door wie, zeker als je niet continu bij elkaar in dezelfde ruimte of zelfs in dezelfde tijdzone zit.’
Een wiel met spaken. Aan het einde van elke spaak zit een bol: een kenmerk van een succesvol team. ‘Het Teamwiel’, ontwikkeld door Martijn Vroemen, bestaat uit zes succesfactoren die effectief samenwerken bevorderen. Iedere succesfactor helpt bij het vormen van een effectief team. Alle succesfactoren hangen met elkaar samen en moeten in evenwicht zijn, anders ontstaat er een slag in het wiel en loopt er iets in de samenwerking niet meer goed.
Hier ligt een interessante link met culturele verschillen. Wat verstaat iemand uit bijvoorbeeld Thailand onder een open communicatie? Of onder initiatief tonen?
Het Teamwiel van Martijn Vroemen
Samenwerken met andere culturen vereist een gemeenschappelijke ‘ruimte’, zodat je van elkaar weet waar je mee bezig bent en voort kunt bouwen op elkaars resultaten. Dit kan een fysieke ruimte zijn waar je met elkaar samenwerkt, maar voor samenwerken op afstand kun je ook diverse tools inzetten waardoor je virtueel bij elkaar zit. MS Teams is een veelgebruikt communicatie- en samenwerkingsplatform waarop je chat, overlegt (met beeld) en je bestanden opslaat en deelt. Mural is een digitale ‘muur’, waarop je eenvoudig je planning, ideeën en resultaten deelt. Alsof je samen een muur in een kamer gebruikt om op te visualiseren.
Gebruik een werkwijze die samenwerken bevordert. Scrum biedt een framework om resultaatgericht en flexibel samen te werken. Het is gericht op zelfsturende teams èn op nauw contact met je opdrachtgever.
Studenten van IBR leren intercultureel samenwerken
International Business Research (IBR) is verbonden aan de Rijksuniversiteit van Groningen en ondergebracht bij de Faculteit Economie en Bedrijfskunde. Jaarlijks voert IBR-onderzoek uit voor Nederlandse organisaties die kansen zoeken in groeiende economieën buiten Europa. Een deel van het onderzoek voeren ze in het desbetreffende land uit. Capgemini Academy verzorgde onlangs een workshop voor het IBR over online samenwerken met andere culturen.
Vorig jaar hebben verschillende teams van het IBR een onderzoek uitgevoerd voor bedrijven in de Filipijnen. Doordat de COVID pandemie reizen onmogelijk maakte, vonden zowel het onderzoek als de samenwerking met de Filipijnse organisaties geheel online plaats.
De volgende drie onderwerpen stonden centraal in de workshop over online en intercultureel samenwerken:
- Kennis van de Filipijnse cultuur
- Een praktische manier om online samen te werken
- Een werkwijze om als team overzicht te houden over de taken
De workshop, verzorgd door Annerieke Bosman, gecertificeerd trainers bij Capgemini Academy, werd met veel enthousiasme ontvangen.
Annerieke vertelt: ‘De studenten van IBR wilden onderzoek doen voor bedrijven in de Filippijnen. Wij leerden hun de overeenkomsten en verschillen in cultuur, echte eye-openers! In een quiz testten zij hun kennis, niet alleen van de cultuur, maar ook hun algemene kennis van het land. We gebruikten handige tools die helpen bij online samenwerken, zoals Mural en MS Teams. Die tools bieden ook een oplossing voor het omgaan met tijdverschillen. Werkwijzen uit Agile/Scrum helpen om overzicht te houden: zo leerde elk team om een backlog te maken, te werken in sprints en om overzicht over de voortgang te houden met een virtueel Scrum-bord op Mural. Dit was echt een kans om te oefenen met internationaal werken op afstand. Iets wat bij veel organisaties inmiddels de normaalste zaak van de wereld is.
We hebben ook veel gelachen tijdens de workshop, de studenten leefden hun creativiteit uit op Mural en schrokken van hun (beperkte) kennis van de andere kant van de wereld. Ze pikten alles snel op en konden wat zij leerden direct gebruiken.’
Wegens succes is de workshop herhaald. Dit keer is het stokje overgedragen aan Mila. Bente Steunenberg, Vice Chairman en Travel Logistics medewerker bij de Rijksuniversiteit en het International Business Research Groningen: ‘De training die wij bij Capgemini hebben gevolgd was voornamelijk gefocust op het gestructureerd samenwerken met andere culturen binnen onze groep en de cultuurverschillen waar wij tegen aan kunnen lopen in het buitenland. Ik ben zeer positief over de training. Ondanks dat de training online was, werd de aandacht van iedereen goed erbij gehouden. De training had een goede afwisseling van theorie en praktijk, waarin we aan de slag gingen met het programma ‘Mural’. Al met al was de training een groot succes en zal zeker bijdragen aan de kwaliteit van ons project.’
‘Interessant, leerzaam en handig!’
Aldus de studenten van de universiteit van Groningen.
Wil jij ook meer leren over intercultureel samenwerken? Check dan onze training interculturele bewustwording!