11 Maart 2013

Agile betekent letterlijk: beweeglijk, lenig. Mensen kunnen daarin behoorlijk verschillen. Balletdansers en turnsters zijn goede voorbeelden van ‘agile’ mensen. Maar anderen zitten het liefst de hele dag op hun stoel en komen met hun vingers zelfs niet in de buurt van hun tenen.

Agile in het bedrijfsleven en de IT

In het bedrijfsleven en de IT heeft Agile inmiddels een eigen betekenis gekregen: de mate waarin je kunt reageren op veranderingen in de omgeving en de snelheid waarmee je dat kunt doen. Als bioloog vergelijk ik dit graag met de manier waarop soorten zich aanpassen aan hun omgeving. Sommige soorten zijn uitermate goed aangepast aan hun omgeving, zoals de ijsbeer aan de Noordpool. Maar als die omgeving verandert moet de soort zich aanpassen via evolutionaire processen, iets waar generaties overheen gaan. Intussen is al het poolijs al lang weggesmolten en is de ijsbeer uitgestorven. Andere soorten zijn niet zo goed aangepast aan een specifieke omgeving, maar hebben het vermogen zich snel aan de omgeving aan te passen. De mens is daar het ultieme voorbeeld van: wij zouden nooit zonder hulpmiddelen overleven op de Noordpool of in de Sahara, maar kunnen snel hulpmiddelen voor onszelf maken, waardoor we overal kunnen overleven.

De Agile eigenschappen van de mens

Er is een aantal eigenschappen van de mens wat het mogelijk maakt om tot die snelle aanpassing te komen. Eén daarvan is het vermogen tot samenwerken dat gebaseerd is op onze intelligentie en vermogen tot communicatie. Voor veel middelen die we nodig hebben om te overleven, is samenwerking in een team nodig om het te maken, één mens kan dat niet. Een andere eigenschap is het vermogen om oorzaak en gevolg te herkennen en daarop te acteren. En een derde essentiële eigenschap is het vermogen om te leren. 

De combinatie van deze drie eigenschappen: samenwerking, analyse en leren, zorgen er bijvoorbeeld voor dat wij in warme huizen kunnen wonen, een hoogstaande medische wetenschap hebben om ons eigen lichaam gezond te maken en te houden en allerlei vormen van transport hebben. Maar het blijkt ook nodig te zijn om enige sturing aan te brengen, zodat verschillende functies als wonen, recreatie en transport de ruimte krijgen en elkaar niet in de weg zitten en om te zorgen dat onze middelen veilig zijn voor onszelf en de omgeving.

Hoe Agile moet je zijn als bedrijf?

Als bedrijf moet je je afvragen hoe jouw ecosysteem eruit ziet: is dat zo stabiel op de lange termijn dat je je als een ijsbeer kunt gedragen, of is dat zo veranderlijk dat je het aanpassingsvermogen van de mens als soort nodig hebt? En hoe lang wil je als een gezonde organisatie kunnen overleven? Voor steeds meer bedrijven geldt dat snelle aanpassing aan de omgeving en van de eigen ‘gezondheid’ noodzakelijk is. Dat betekent dat je als bedrijf ook eigenschappen als samenwerking, analyse en leren nodig hebt.

Ook in de IT is agility ver doorgedrongen. Agile (scrum) teams werken nauw samen om in korte iteraties – sprints – tot goede oplossingen en producten te komen. Door een korte leercirkel werkt het team steeds sneller en levert het een steeds betere kwaliteit. Maar wanneer allerlei agile ontwikkelteams zich alleen focussen op hun eigen product, is er een grote kans op wildgroei van losse oplossingen die niet kunnen samenwerken met andere applicaties en draaien op een grote wirwar van infrastructuur oplossingen. Dat maakt voor die ene afdeling misschien niet uit, maar is bijzonder nadelig voor het bedrijf als geheel. Ook hier is het dus nodig om sturing aan te brengen.

Agile en architectuur

Hier komt de architectuurfunctie om de hoek kijken. Architecten kunnen oplossingen en middelen adviseren die voor het bedrijf als geheel voordelig zijn, gegeven de richting waar het bedrijf naar toe wil. Zij kunnen daarnaast zorgen dat de stabiele onderdelen, die elk bedrijf ook nodig heeft, zodanig zijn geplaatst dat de agile teams en hun klant daar zo min mogelijk last van hebben. B.v. door enerzijds een richtlijn te maken waarin de verschillende soorten infrastructuur worden beperkt, maar anderzijds te kiezen voor platforms die agile werken zo goed mogelijk faciliteren. Of door standaarden voor te schrijven waardoor de losse agile oplossingen toch goed met elkaar kunnen samenwerken.

In een Agile omgeving is architectuur nog steeds noodzakelijk

Ofwel: ook in een agile omgeving is architectuur nog steeds noodzakelijk, maar agile werken stelt wel eisen aan de architecten. Bijvoorbeeld: de neiging om te ‘over-architectureren’ moet hard de kop in worden gedrukt. Wanneer architecten uit een vals gevoel van zekerheid alles vast proberen te zetten frustreren ze het agile werken onnodig. Een andere eis is dat architecten moeten leren om te gaan met veranderingen in de architectuur. De korte cycli in agile werken zorgen ook voor een snelle feedback naar de architectuur die daardoor enorm in kwaliteit kan toenemen. 

Kortom, ook in een agile omgeving is architectuur noodzakelijk. Maar dan wel uitgevoerd door architecten die mens zijn, en geen ijsbeer!

De opleiding Agile Architectuur

Wil jij meer weten over Architectuur in combinatie met Agile? Volg dan de opleiding Agile Architectuur bij Capgemini Academy.